Ga Đồng Đăng nằm ở phía Bắc thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn, nơi có cảnh quan thiên nhiên kỳ thú, có tiềm năng kinh tế dồi dào, con người nơi đây kiên trung nhưng cũng rất năng động, đoàn kết trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, luôn sát cánh bên nhau trên chặng đường lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Cách đây 111 năm (1908 – 2019), Ga Đồng Đăng trên tuyến đường sắt Hà Nội – Nam Quan được đưa vào khai thác, đánh dấu việc mở ra con đường chiến lược, con đường sắt đầu tiên trên đất Bắc Kỳ của thực dân Pháp vào năm 1890 và hoàn thành năm 1894. Năm 1902, tuyến Lạng Sơn – Đồng Đăng và Hà Nội – Lạng Sơn được hoàn thành và bổ sung đoạn Đồng Đăng – Nam Quan năm 1908, kể từ đó Ga Đồng Đăng chính thức hiện diện là một nhà ga trên tuyến đường sắt Hà Nội – Nam Quan, dài 167 km.

Ga Đồng Đăng thời Pháp được đặt dưới sự quản lý của hạt vận chuyển Hà Nội – Na Sầm thuộc quận đường sắt I, có trụ sở đóng tại Hà Nội, nhà Ga được xây hai tầng có cửa vòm, hành lang thoáng rộng rất thích hợp với khí hậu nóng ẩm, gió mùa xứ Lạng. Sự ra đời và hoạt động của ngành đường sắt, với việc xuất hiện các điểm đỗ, các nhà ga, các đoàn tàu trên dọc tuyến đường đã hình thành nên các tụ điểm dân cư mới, làm cho hoạt động sản xuất kinh doanh nơi đây trở nên náo nhiệt, phồn thịnh. Ban đầu, mỗi ngày nhà ga chỉ đón một đoàn tàu chở hàng hóa về sau số lượng tàu vận chuyển ngày càng tăng lên, tại thời điểm năm 1934 đã có tới 8.212 chuyến gồm: tàu khách, tàu thường, tàu hỗn hợp chạy trên tuyến Hà Nội – Đồng Đăng – Na Sầm.

Những năm 1925 – 1930, Lạng Sơn đã trở thành một đầu mối giao thông liên lạc của các chiến sĩ và tổ chức yêu nước, cách mạng đang hoạt động trong và ngoài nước. Các ga Kỳ Lừa, Đồng Đăng, Tam Lung, Na Sầm là những trạm bí mật đón tiếp của cán bộ Hội Việt Nam cách mạng thanh niên qua lại hoạt động. Từ năm 1946 – 1954, thực hiện chủ trương “tiêu thổ kháng chiến”, Ga Đồng Đăng cũng nằm trong tình trạng chung của ngành đường sắt và tuyến đường sắt Hà Nội – Nam Quan.

Sau cuộc kháng chiến trường kỳ 9 năm (1946 – 1954) của nhân dân ta chống thực dân Pháp xâm lược, tuyến đường sắt Hà Nội – Nam Quan được khôi phục. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Ga Đồng Đăng còn là Ga trọng điểm của tuyến đường chiến lược, trong tiếp nhận hàng viện trợ của các nước XHCN cho Việt Nam đánh Mỹ, cùng các lực lượng vận tải đưa hàng triệu tấn hàng hóa, khí tài, đạn dược đảm bảo cho cuộc chiến chống chiến tranh phá hoại của Mỹ và chi viện cho tiền tuyến miền Nam, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Trải qua những thăng trầm lịch sử, sau năm 1979, Ga ngày càng được xây dựng khang trang đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu đi lại của nhân dân, ngày 14/02/1996, theo thỏa thuận của Chính phủ Việt Nam – Trung Quốc, lễ khôi phục thông xe đã được tổ chức trọng thể, mở ra những triển vọng tốt đẹp cho việc tăng cường giao hảo giữa hai quốc gia về phát triển, trao đổi kinh tế, giao lưu văn hóa, thúc đẩy thông thương quốc tế của Việt Nam và Trung Quốc. Năm 2004, nhà ga biên giới Đồng Đăng chính thức được công nhận là Ga cấp I liên vận quốc tế.

Đến nay, nhờ có những biện pháp tổng thể được tiến hành đồng bộ như: công tác giữ gìn an ninh trật tự trên tàu, đảm bảo an toàn tàu chạy, giữ tỷ lệ tàu đi đến đúng giờ quy định, đẩy mạnh các loại hình kinh doanh vận tải, áp dụng các biện pháp quản lý mới phù hợp với điều kiện… Ga quốc tế Đồng Đăng đã được Đảng, Nhà nước và các cấp ghi nhận, đánh giá cao và nhiều lần vinh dự được tặng những phần thưởng cao quý như: Huân chương Lao động hạng Ba năm 2000, Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2007, Bằng khen của UBND tỉnh Lạng Sơn, Đơn vị dẫn đầu thi đua của Bộ Giao thông Vận tải.

Cùng với những hoạt động nổi bật trong kinh doanh vận tải, những năm gần đây, Ga Đồng Đăng còn là một trong những điểm đến thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến thăm quan. Đặc biệt, ngày 25/02/2019, Ga Đồng Đăng vinh dự là điểm đến đầu tiên trong chuyến đi của Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un đến Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ – Triều Tiên lần thứ 2 và thăm hữu nghị chính thức Việt Nam. Việc tổ chức đón tiếp Chủ tịch Kim Jong Un tại Ga Đồng Đăng đã để lại những dấu ấn tốt đẹp, qua đó tạo được hình ảnh về mảnh đất, con người xứ Lạng cũng như đất nước Việt Nam, thể hiện sự trọng thị, thân thiện, mến khách đối với bạn bè trong nước và quốc tế./.